- ويراستار: ژوزف فرال
- مترجمان: فرزانه دوستی، محمد طلوعی.
- تهران، انتشارات افراز، ۱۳۸۹
- ۲۶۴ ص.
- شابک: ۹-۲۷۶-۲۴۳-۹۶۳-۹۷۸
درباره كتاب
تئاتربودگي عبارت است از آميزش داستان و بازنمايي در فضاي ديگري كه در آن مشاهده گر و مشاهده شونده رودرو مي‌شوند و تئاتر بهترين جاي جلوه‌ي اين رابطه است. در واقع تئاتربودگي بنيان كلي پديده‌ي تئاتر است، گرچه اين كلمه امروزه بي آنكه تعريف روشني داشته باشد در كاربردهاي مختلف محققان، هنرمندان و ديگران تعميم داده شده است. تمام افرادي كه به شكلي با اين مفهوم سروكار دارند، مي دانند كه تئاتري بودن مفهومي گسترده است كه بنا به فرد، زمينة هنري، فرم زيباشناسي و حتي به نحو تعميم يافته تري، بسته به فرهنگ تغيير مي كند. به هر حال، جدا از مجموعة خصوصيات مشخص كنندة بازي تئاتري، تئاتر بودگي كنشي است كه تمام طيف هاي اجراي نمايشي از كار هنرمند خالقِ تئاتر بودگي، تا تماشاگري كه آن را در مي يابد و به آن معنا و موجوديت مي بخشد را شامل مي شود. در كتاب حاضر، مقالاتي در موضوع تئاتر بودگي ارائه شده است. اين مقاله ها در چهارچوب عنوان هايي چون: تئاتر بودگي خصيصة زبان تئاتري؛ تئاتر بودگي و تن؛ تئاتر بودگي و اجراپذيري؛ تئاتر بودگي و علوم شناختي و… مطرح و بررسي شده است.
پیام ژوزت فرال به مناسبت رونمایی کتاب تئاتربودگی
سلام به همگی،
از فرصت پیش‌آمده برای گفتگو با شما هنرمندان، روشنفکران و مستعمین در تهران که به مناسبت رونمایی از کتاب تئاتربودگی به ویرایش اینجانب گرد آمده‌اید خوشحالم. دیدن ترجمه‌ی این کتاب برایم لذت و افتخار فراوان دارد و از این بابت مایلم ابتدا از فرزانه دوستی که برای طرح درخواست کپی‌رایت ترجمه با من تماس گرفت، و سپس بابت کار دشوار ترجمه‌ی این مقالات توسط او و محمد طلوعی سپاسگزاری کنم.
ترجمه ی کتاب کاری همواره دشوار برای نویسنده، ویراستار و مترجم است چرا که کتاب و مفاهیمش را از فرهنگی به فرهنگ دیگری می‌برند. این مفاهیم چگونه سفر می‌کنند؟ و در محیط تازه با رویارویی با شکل‌های دیگرِ نمایش چه معنایی خواهند داشت؟
وقتی فرزانه دوستی پیشنهاد ترجمه‌ی ویژه‌نامه ی Substance درباره‌ی تئاتربودگی را سخاوتمندانه مطرح کرد، به این سوالها فکر کردم، سوالاتی که دغدغه‌ی همیشگی‌ام بودند. بیست‌وپنج سال پیش درباره‌ی این موضوع نوشته بودم و همچنان به آن می‌اندیشم. این مفهوم حالا مهم‌تر هم شده چرا که در ده سال گذشته اجرا بر تمام این مفاهیم سایه افکنده. اما وقتی دقیق‌تر به موضوع نگاه کنیم می‌بینیم که تئاتربودگی مفهومی کارکردی است که اجرا تحت فرمان آن عمل می‌کند. نباید این نکته‌ی مهم را فراموش کنیم. بدون تئاتربودگی، نه اجرائیتی خواهد بود نه تئاتری. به همین خاطر بود که از بسیاری از محققان مطرحی که در نگارش این کتاب یاری‌ام دادند (مثل ماروین کارلسون، الی رزیک، جینل رینلت، رانی‌یل ترونستا، مالگرزاتا سوجی‌یرا … از کانادا و امریکا و نروژ و هلند و…) خواستم تا به تحلیل و بررسی این مفهوم از دیدگاه و حیطه‌ی تخصصی خود بپردازند. این حیطه‌های تخصصی از تئاتر هم فراتر می روند و مطالعات فرهنگی، مطالعات نمایشی، انسان‌شناسی، جامعه‌شناسی و … را هم شامل می‌شوند.
خب خیلی خوشحالم که مفهوم تئاتربودگی یک‌بار دیگر وارد دیالکتیکی با جنبه‌های مختلف تئاتر امروز شده. امیدوارم که این تاملات در آثار شما محققین و هنرمندان ایران هم مفیدفایده باشد و دیالوگی بین فرهنگ‌های ما ایجاد کند و امید آن دارم که بزودی پاسخ‌های شما را بشنوم.
امیدِ بهترین لحظات را برای شما با کتاب و در جشنواره دارم.
با ارادت، از مونترآل
