- ویراستار: ژوزف فرال
- مترجمان: فرزانه دوستی، محمد طلوعی.
- تهران، انتشارات افراز، ۱۳۸۹
- ۲۶۴ ص.
- شابک: ۹-۲۷۶-۲۴۳-۹۶۳-۹۷۸
درباره کتاب
تئاتربودگی عبارت است از آمیزش داستان و بازنمایی در فضای دیگری که در آن مشاهده گر و مشاهده شونده رودرو می‌شوند و تئاتر بهترین جای جلوه‌ی این رابطه است. در واقع تئاتربودگی بنیان کلی پدیده‌ی تئاتر است، گرچه این کلمه امروزه بی آنکه تعریف روشنی داشته باشد در کاربردهای مختلف محققان، هنرمندان و دیگران تعمیم داده شده است. تمام افرادی که به شکلی با این مفهوم سروکار دارند، می دانند که تئاتری بودن مفهومی گسترده است که بنا به فرد، زمینه هنری، فرم زیباشناسی و حتی به نحو تعمیم یافته تری، بسته به فرهنگ تغییر می کند. به هر حال، جدا از مجموعه خصوصیات مشخص کننده بازی تئاتری، تئاتر بودگی کنشی است که تمام طیف های اجرای نمایشی از کار هنرمند خالقِ تئاتر بودگی، تا تماشاگری که آن را در می یابد و به آن معنا و موجودیت می بخشد را شامل می شود. در کتاب حاضر، مقالاتی در موضوع تئاتر بودگی ارائه شده است. این مقاله ها در چهارچوب عنوان هایی چون: تئاتر بودگی خصیصه زبان تئاتری؛ تئاتر بودگی و تن؛ تئاتر بودگی و اجراپذیری؛ تئاتر بودگی و علوم شناختی و… مطرح و بررسی شده است.
پیام ژوزت فرال به مناسبت رونمایی کتاب تئاتربودگی
سلام به همگی،
از فرصت پیش‌آمده برای گفتگو با شما هنرمندان، روشنفکران و مستعمین در تهران که به مناسبت رونمایی از کتاب تئاتربودگی به ویرایش اینجانب گرد آمده‌اید خوشحالم. دیدن ترجمه‌ی این کتاب برایم لذت و افتخار فراوان دارد و از این بابت مایلم ابتدا از فرزانه دوستی که برای طرح درخواست کپی‌رایت ترجمه با من تماس گرفت، و سپس بابت کار دشوار ترجمه‌ی این مقالات توسط او و محمد طلوعی سپاسگزاری کنم.
ترجمه ی کتاب کاری همواره دشوار برای نویسنده، ویراستار و مترجم است چرا که کتاب و مفاهیمش را از فرهنگی به فرهنگ دیگری می‌برند. این مفاهیم چگونه سفر می‌کنند؟ و در محیط تازه با رویارویی با شکل‌های دیگرِ نمایش چه معنایی خواهند داشت؟
وقتی فرزانه دوستی پیشنهاد ترجمه‌ی ویژه‌نامه ی Substance درباره‌ی تئاتربودگی را سخاوتمندانه مطرح کرد، به این سوالها فکر کردم، سوالاتی که دغدغه‌ی همیشگی‌ام بودند. بیست‌وپنج سال پیش درباره‌ی این موضوع نوشته بودم و همچنان به آن می‌اندیشم. این مفهوم حالا مهم‌تر هم شده چرا که در ده سال گذشته اجرا بر تمام این مفاهیم سایه افکنده. اما وقتی دقیق‌تر به موضوع نگاه کنیم می‌بینیم که تئاتربودگی مفهومی کارکردی است که اجرا تحت فرمان آن عمل می‌کند. نباید این نکته‌ی مهم را فراموش کنیم. بدون تئاتربودگی، نه اجرائیتی خواهد بود نه تئاتری. به همین خاطر بود که از بسیاری از محققان مطرحی که در نگارش این کتاب یاری‌ام دادند (مثل ماروین کارلسون، الی رزیک، جینل رینلت، رانی‌یل ترونستا، مالگرزاتا سوجی‌یرا … از کانادا و امریکا و نروژ و هلند و…) خواستم تا به تحلیل و بررسی این مفهوم از دیدگاه و حیطه‌ی تخصصی خود بپردازند. این حیطه‌های تخصصی از تئاتر هم فراتر می روند و مطالعات فرهنگی، مطالعات نمایشی، انسان‌شناسی، جامعه‌شناسی و … را هم شامل می‌شوند.
خب خیلی خوشحالم که مفهوم تئاتربودگی یک‌بار دیگر وارد دیالکتیکی با جنبه‌های مختلف تئاتر امروز شده. امیدوارم که این تاملات در آثار شما محققین و هنرمندان ایران هم مفیدفایده باشد و دیالوگی بین فرهنگ‌های ما ایجاد کند و امید آن دارم که بزودی پاسخ‌های شما را بشنوم.
امیدِ بهترین لحظات را برای شما با کتاب و در جشنواره دارم.
با ارادت، از مونترآل
