-
کلام و تصوير از مقابله تا مکالمه: درآمدي بر نظريه‌ي دومتنيّتِ لورن ج. کوئيسترا
- نويسنده: فرزانه دوستي
- منتشرشده در «نقدنامه هنر: ویژه نامه نقد بینامتنی هنر»، انتشارات خانه هنرمندان ايران: شماره دوم، بهار 91
چکيده
سابقه‌ي ارتباط تصوير و کلام به يونان باستان و آن مثل معروف بازمي‌گردد که «شعر، تصويري گويا و تصوير شعري بي‌صداست». با اين وجود تصوير و کلام همواره در رابطه‌اي تقابلي ارزشي و بسته به گفتمان غالب هر دوران، يکي بر ديگري ترجيح داده مي‌شدند. داوينچيِ نقاش تصوير را «دختِ مشروع طبيعت» و مصنوع آفريدگار و برتر مي‌دانست، حالي که به زعم لسينگ نقاشي محصور به حدود نمايش بصري خود است و به پاي آزادي تخيل شعري نمي‌رسد. با وجود تلاش‌هاي نظريه‌پردازان تصويري و کلامي در مقايسه و تبيين روابط ميان دو متن کمتر کسي به بررسي مشخص جريان بينامتني اين دو رسانه در کنار يکديگر و در پديده‌ي نه‌چندان تازه‌ي «کتاب مصور» پرداخته است، شکلي که مرزهاي کلام و تصوير را در هم مي‌آميزد و اين دو رسانه را به گفتگويي دروني‌تر با هم مي‌نشاند. پژوهشگر معاصر لورن ج. کوئيسترا با وقوف به عدم تعين ژانري در کتاب مصور که آن را «نوشته‌‌تصوير» مي‌نامد، و استفاده از منطق گفتگويي باختين به بررسي رابطه تعاملي کلام و تصوير در کتاب‌هاي مصور اواخر قرن نوزدهم که دوران طلايي کتاب‌سازي است مي‌پردازد. وي با طرح نظريه دومتنيت در بستر اجتماعي شکل‌گيري آن به کشف و تعريف پنج نوع رابطه بين نوشته و تصوير نايل مي‌شود. اين مقاله درصدد معرفي نظريه دومتني و محدوديت‌ها و ظرفيت‌هاي اين نوع خوانش بينامتني است.
خرید و دانلود کتاب از سایت فیدیبو
Leave a Reply